Ważne zmiany w przepisach drogowych. To trzeba wiedzieć!

Rada Ministrów 24 listopada 2020 r. przyjęła opracowany przez Ministerstwo Infrastruktury i Krajową Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego projekt nowelizacji ustawy – Prawo o ruchu drogowym. 

- Ustawa wprowadza szereg rozwiązań mających na celu poprawę bezpieczeństwa uczestników ruchu drogowego, w tym przede wszystkim pieszych, którzy w zderzeniu z rozpędzonym pojazdem nie mają żadnych szans. Bezpieczeństwo na naszych drogach, w tym niechronionych użytkowników dróg, musi się zwiększyć - jest to priorytet polskiego rządu – powiedział minister infrastruktury Andrzej Adamczyk. 
Większa ochrona pieszego w rejonie przejść dla pieszych.

Zwiększenie zakresu ochrony pieszego w rejonie przejścia dla pieszych jest planowane poprzez nałożenie na kierującego pojazdem dodatkowych obowiązków. Będzie on zobowiązany do dokładnej obserwacji nie tylko przejścia dla pieszych, ale i jego okolicy oraz do stworzenia możliwości bezpiecznego przejścia przez jezdnię dla pieszych znajdujących się na przejściu dla pieszych oraz tych, którzy wchodzą na przejście.

Obecnie ustawa Prawo o ruchu drogowym zobowiązuje kierującego pojazdem zbliżającego się do przejścia dla pieszych do zachowania szczególnej ostrożności i ustąpienia pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na nim. Natomiast obowiązek zmniejszenia prędkości przez kierującego pojazdem tak, aby nie narazić na niebezpieczeństwo pieszych znajdujących się na przejściu lub na nie wchodzących, wynika z przepisów rozporządzenia w sprawie znaków i sygnałów drogowych.

Nowe rozwiązanie będzie zobowiązywać kierującego pojazdem, który zbliża się do przejścia dla pieszych, poza zachowaniem szczególnej ostrożności i ustąpieniem pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu dla pieszych, do zmniejszenia prędkości tak, aby nie narazić na niebezpieczeństwo pieszego. Obowiązkiem kierowcy będzie także ustąpienie pierwszeństwa pieszemu wchodzącemu na przejście albo znajdującemu się na nim. Rozszerzenie udzielenia pierwszeństwa pieszemu wchodzącemu na przejście dla pieszych w projektowanych zmianach ustawy nie dotyczy tramwajów. 

Dotychczasowy obowiązek zachowania przez pieszego szczególnej ostrożności podczas przechodzenia przez jezdnię lub torowisko zostanie rozszerzony również na pieszego wchodzącego na jezdnię lub torowisko. Na pieszym wchodzącym na przejście dla pieszych spoczywał będzie obowiązek zachowania szczególnej ostrożności, polegający na zwiększeniu uwagi i dostosowaniu zachowania do warunków i sytuacji zmieniających się na drodze, w stopniu umożliwiającym odpowiednio szybkie reagowanie. 

Nie korzystamy z telefonów podczas przechodzenia przez jezdnię 

W projekcie ustawy zaproponowano regulacje zakazujące pieszemu korzystania w trakcie wchodzenia na jezdnię lub torowisko lub przechodzenia przez jezdnię lub torowisko (także w obrębie usytuowanych tam przejść dla pieszych) z telefonów komórkowych oraz innych urządzeń upośledzających prawidłową percepcję, zwłaszcza wzrokową, a tym samym ocenę w zakresie bezpiecznego wejścia i pokonania jezdni lub torowiska. Rozwiązanie to będzie miało wpływ na bezpieczeństwo niechronionych uczestników ruchu drogowego. Zostanie ono osiągnięte poprzez uzupełnienie art. 14 ustawy – Prawo o ruchu drogowym, określającego zakazy dla pieszych w ruchu drogowym.

Koniec z jazdą na zderzaku

Niezachowanie odległości między pojazdami na drogach ekspresowych i autostradach, jak wynika z policyjnych statystyk, jest jedną z głównych przyczyn wypadków, obok niedostosowania prędkości do warunków ruchu, nieprawidłowego wyprzedzania, zmęczenia i nieprawidłowej zmiany pasa ruchu.

Zachowanie zbyt małego odstępu pomiędzy pojazdami często bywa przyczyną niebezpiecznych zdarzeń drogowych. Nagminną na polskich drogach jest tzw. „jazda na zderzaku”, w niewielkiej odległości za poprzedzającym pojazdem. To niezwykle ryzykowana praktyka zwłaszcza na drogach szybkiego ruchu, takich jak autostrady i drogi ekspresowe. W sytuacji awaryjnej, która wymaga natychmiastowego działania, kierowca nie ma żadnych szans na szybką reakcję. W przypadku niezachowania odpowiedniej odległości ograniczone jest również pole widzenia, uniemożliwiając zidentyfikowanie przeszkody znajdującej się przed poprzedzającym pojazdem. Nagłe wyhamowanie pojazdu jadącego z przodu zmusza jadących z tyłu do gwałtownego hamowania, przez co nierzadko dochodzi do karambolu.

W projekcie zaproponowano, aby na drogach szybkiego ruchu (autostradach i drogach ekspresowych) bezpieczna odległość między pojazdami wynosiła połowę aktualnej prędkości, czyli kierowca jadący 100 km/h musi jechać 50 m za poprzedzającym samochodem, 120 km/h – 60 m, 140 km/h – 70 m. Podobne rozwiązania zostały zastosowane w wielu europejskich państwach, w tym m.in. w Niemczech.

Odstępstwo od obowiązku zachowywania bezpiecznej odległości między pojazdami na drogach ekspresowych i autostradach ma dotyczyć przypadków, w których kierujący pojazdem wykonuje manewr wyprzedzania.

Zrównanie prędkości w obszarze zabudowanym do 50 km/h w dzień i w nocy

Obniżenie prędkości pojazdów w obszarze zabudowanym w godzinach nocnych do 50 km/h ma na celu przede wszystkim poprawę bezpieczeństwa pieszych jako niechronionych uczestników ruchu drogowego. Z analiz badawczych wynika, że różnica prędkości między 50 i 60 km/h ma istotne znaczenie dla długości drogi hamowania pojazdu oraz potencjalnych skutków zdarzeń drogowych. Ponad 95% pieszych ma szanse przeżyć wypadek przy prędkości uderzenia przez pojazd mniejszej niż 30 km/h, a szanse te bardzo spadają, gdy prędkość pojazdu uderzającego w pieszego jest większa od 50 km/h.

Obecnie Polska jest jedynym krajem w UE, który nadal dopuszcza jazdę z prędkością 60 km/h w obszarze zabudowanym.

Nowe przepisy wejdą w życie po upływie 14 dni od ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Przyjęta przez Radę Ministrów nowelizacja to niejedyne działanie Ministerstwa Infrastruktury i Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego na rzecz poprawy bezpieczeństwa uczestników ruchu drogowego.

Program Bezpiecznej Infrastruktury Drogowej

W październiku 2020 r. rozpoczęły się konsultacje publiczne Programu Bezpiecznej Infrastruktury Drogowej na lata 2021-2024. Głównym celem przygotowanego w MI Programu jest poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego na drogach krajowych w zarządzie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. Podejmowane w ramach Programu działania będą ukierunkowane na zwiększenie ochrony uczestników ruchu oraz stworzenie bezpiecznej infrastruktury drogowej, w szczególności przeznaczonej dla ruchu pieszych, takich jak np.: budowa chodników, modernizacja oświetlenia przejść dla pieszych, umieszczenie wysp azylu czy zmiany w oznakowaniu drogi. Na ten cel z Krajowego Funduszu Drogowego przeznaczymy 2,5 mld zł. 

Więcej na ten temat https://www.gov.pl/web/infrastruktura/konsultacje-publiczne-programu-bezpiecznej-infrastruktury-drogowej 

Poprawa bezpieczeństwa pieszych na drogach samorządowych 

Na początku listopada 2020 r. Rada Ministrów, na wiosek ministra infrastruktury Andrzeja Adamczyka, podjęła decyzję, by Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg (wcześniej Fundusz Dróg Samorządowych) dofinansowywał rozwiązania związane z poprawą bezpieczeństwa pieszych przekraczających jezdnię. W funduszu wyodrębniona zostanie, w ramach inwestycji powiatowych i gminnych, podkategoria zadań polegająca wyłącznie na poprawie bezpieczeństwa pieszych na przejściach. Dzięki dofinansowaniu będzie można np. realizować inwestycje: 

- wymuszające przestrzeganie ograniczeń prędkości w rejonie przejść dla pieszych (np. montaż progów zwalniających czy zmiana geometrii pasa), 
- poprawiające widoczność pieszego (np. poprzez doświetlanie przejść dla pieszych wraz ze strefą oczekiwania), 
- skracające drogę, jaką muszą pokonać piesi (np. poprzez zawężanie jezdni w miejscu przejścia dla pieszych bądź stosowanie azylów).

https://www.gov.pl/web/infrastruktura/rzadowy-fundusz-rozwoju-drog---na-inwestycje-samorzadowe-przeznaczymy-dodatkowe-3-mld-zl  

Nowe wymagania techniczne w drogownictwie

Jednocześnie w resorcie infrastruktury trwają prace nad stworzeniem nowej struktury wymagań technicznych w drogownictwie, które mają zastąpić obowiązujące dziś przepisy technicznobudowlane i w sposób kompleksowy uregulować kwestie planowania, projektowania, realizacji, eksploatacji i utrzymania dróg publicznych. Przygotowujemy je przy udziale naukowców i projektantów, m.in. z Politechniki Krakowskiej, Politechniki Gdańskiej, Politechniki Warszawskiej, Politechniki Wrocławskiej. W ramach tego opracowania określone zostaną zasady projektowania, w tym lokalizacji przejść dla pieszych, uwzględniając w szczególności warunki widoczności pieszego na przejściu z perspektywy kierowcy oraz widoczności pojazdu z perspektywy pieszego na przejściu. 

https://www.gov.pl/web/infrastruktura/nowy-system-wymagan-technicznych-w-drogownictwie

Promujemy prawidłowe zachowania na drodze

Pod koniec października 2020 r. ruszyła nowa kampania edukacyjna, promująca prawidłowe zachowania na drodze. Jej celem jest zwrócenie uwagi na zagrożenie bezpieczeństwa pieszych na przejściach dla pieszych, konieczność przestrzegania przez kierowców limitu 50 km/h na godzinę w obszarze zabudowanym, a także uświadomienie kierującym pojazdami konsekwencji przekraczania dopuszczalnych prędkości na drogach. Te zagadnienia dotyczące bezpieczeństwa ruchu drogowego zostały poruszone w trzech filmach instruktażowych 3D przygotowanych przez Krajową Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego.

Wytyczne prawidłowego oświetlenia przejść dla pieszych 

W lipcu 2018 r. Minister Infrastruktury zatwierdził wytyczne prawidłowego oświetlenia przejść dla pieszych, tak by stały się one bezpieczniejsze. W opracowaniu szczególną uwagę zwrócono na oświetlenie strefy oczekiwania przed przejściem dla pieszych. Wytyczne są rekomendowane wszystkim zarządcom dróg i ulic, zarządcom oświetlenia, projektantom drogowym i oświetleniowym, inwestorom i wykonawcom do stosowania jako standard w zakresie przygotowania inwestycji, budowy, przebudowy, remontu oraz utrzymania dróg. Standardy prawidłowego oświetlenia przejść dla pieszych opracowane zostały przez działającą przy MI Krajową Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, we współpracy z Politechniką Gdańską, Politechniką Warszawską, Instytutem Badawczym Dróg i Mostów oraz Fundacją Rozwoju Inżynierii Lądowej. 

Więcej o wytycznych: https://www.gov.pl/web/infrastruktura/przejscia-dla-pieszych-beda-bezpieczniejsze 

Szkolenia BRD dla samorządowych zarządców dróg 

Od sierpnia 2019 r. do połowy 2021 r. jest realizowany projekt „Ogólnopolskie szkolenia dla samorządowych zarządców dróg w zakresie stosowania inżynieryjnych środków poprawiających bezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego”. Szkolenia BRD adresowane są do zarządców dróg lokalnych, przedstawicieli policji, pracowników instytucji, którzy opiniują projekty dotyczące organizacji ruchu drogowego. Istotą szkoleń jest przedstawienie nowego i skuteczniejszego podejścia do bezpieczeństwa w ruchu drogowym, a przede wszystkim efektywniejszego wykorzystania inżynieryjnych środków poprawiających bezpieczeństwo w ruchu drogowym.

Najważniejszym celem szkoleń jest doskonalenie umiejętności oraz podniesienie stanu wiedzy z zakresu standardów bezpieczeństwa na samorządowych drogach i w ich otoczeniu przy wykorzystaniu urządzeń i rozwiązań inżynieryjnych poprawiających bezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego. Projekt jest współfinansowany ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020.